"ده‌بێ بڕێك به جیدی هه‌نگاو هه‌ڵێنین"ئه‌مه ده‌قی په‌یامی
رێكخراوی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كانه كه بۆ سڕینه‌وه‌ی یاسا جیاوازیدانه‌ره‌كان
له عه‌ره‌بستان سه‌عوودی‌دا كه له سه‌ره‌تای فیوریه‌ی ساڵی زایینییه‌وه
بڵاو بۆته‌وه.نووسه‌رانی ئه‌م راگه‌یاندراوه بۆ ماوه‌ی سێ حه‌وتوو شێوه‌ی ژیان‌و به‌رته‌سكیه‌كانی ژیانی ژنانی له عه‌ره‌بستان سه‌عوودی‌‌و حه‌وت ناوچه‌ی دیكه‌ی رۆژهه‌ڵاتی ناڤیندا تاوتوێ كردووه، ئه‌گه‌رچی سیمای ژنان له‌م ناوچه‌دا هێشتا دڵساردی پێوه دیاره، به‌ڵام بارودۆخی ژیان بۆ ژنانی عه‌ره‌بستان به به‌راوه‌رد له‌گه‌ڵ وڵاتانی دیكه‌ی عه‌ره‌بی‌دا هێندێك باشتر بووه، رێكخراوی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان هه‌نووكه‌ش بارودۆخ‌و زۆرێك له یاساكانی عه‌ره‌بستانی سه‌عوودی مه‌حكووم ده‌كات.
ئه‌وه‌یكه روونه ئه‌وه‌یه، به‌رپرسانی سیستمی پاشایه‌تی عه‌ره‌بستان ده‌بێ بۆ خۆیان به شێوه‌یه‌كی درووست یه‌كسانیی نێوان ژنان‌و پیاوان هه‌ست پێ بكه‌ن.سه‌ره‌ڕای ئه‌و گۆڕانكارییه كه‌مه‌ی كه له زۆرێك له ناوچه‌كاندا روویداوه، هێشتا پیاوان بڕیارده‌ری كۆتایین‌و ئه‌وان له لایه‌نه جۆراوجۆره‌كانی ژیانی رۆژانه‌ی ژنان دا، وه‌كوو ئه‌وه‌یكه بۆ كۆی سه‌فه‌ر ده‌كه‌ن یان ده‌یانه‌وێ له‌گه‌ڵ چ كه‌سێك دا ژیانی خێزانی پێك بێنن، قسه‌ی یه‌كه‌م ده‌كه‌ن.
هه‌رچه‌ند هه‌نگاوگه‌لێكی پارێزكارانه‌ی وه‌ك به‌شداری له هه‌ڵبژاردنی شاره‌وانییه‌كاندا، به‌ره‌و دیموكراسی له رۆژهه‌ڵاتی ناڤیندا هه‌ڵگیراوه، به‌ڵام ژنانی ئه‌م وڵاتانه هێشتا له مافی ده‌نگدان یان پله‌ی سه‌رۆكایه‌تی به‌هره‌مه‌ند نین.یاساكان له زۆرێك له بواره‌كاندا توندوتیژانه دانراون‌و له‌پێوه‌ندی له‌گه‌ڵ هه‌لومه‌رجی وه‌ك ناتوندوتیژی به‌رامبه‌ر به ژنان هێشتا یاسایه‌ك په‌سه‌ند نه‌كراوه.
ساڵی رابردوو دادگای سه‌عوودییه، ژنێك ببوه قوربانی ده‌ستدرێژی ئه‌خلاقی بڕیاری6مانگ زیندان‌و 200 زه‌ره‌به قامچیان به سه‌ردا سه‌پاند‌و ته‌نیا"مه‌له‌ك عه‌بدوڵا"پاشای عه‌ره‌بستان پاش ئه‌وه‌یكه له لایه‌ن بیروڕای نێونه‌ته‌وه‌ییه‌وه كه‌وته به‌ر ره‌خنه، بڕیاری لێبوردنی بۆ ده‌ركرد. سه‌رباری هه‌موو ئه‌وانه، هه‌نووكه نیشانه‌گه‌لێك له باشتر بوونی بارودۆخی ژنان له عه‌ره‌بستان دا ده‌بینرێ.
بابه‌تێك له‌مه‌ڕ په‌سه‌ندكردنی یاسایه‌ك له‌سه‌ر بنه‌مای ناتوندوتیژی دژ به ژنان له‌حاڵی تاوتوێ كردندایه‌‌و ئه‌وان ده‌توانن به بێ بوونی پیاو له هۆتێله‌كاندا نیشته‌جێ ببن. حكوومه‌تی ئه‌م وڵاته له هه‌وڵی ئه‌وه‌دایه كه یه‌كه‌مین رێكخراوی مافه‌كانی ژنانی سه‌عوودی دابمه‌زرێنێ.یه‌كه‌مین یاری تۆپی پێی ژنانی ئه‌م وڵاته له سه‌ره‌تای مانگی ئه‌و ساڵی زایینیدا له ستادیۆمێ كه پیاوان تێیدا ئاماده نه‌بوون، به‌رێوه چوو.هه‌نووكه په‌رلمانتارانی سه‌عوودی هێندێ جار ده‌نگۆی هه‌ڵگرتنی ئه‌و یاسایانه‌ی كه شۆفیری له ژنان قه‌ده‌غه ده‌كا ده‌بیسترێ‌‌و باسی لێوه‌ده‌كرێ.
هه‌رچه‌ند ئه‌م گۆڕانكارییانه زۆر كه‌من، به‌ڵام له ئاستی جیهانیدا به باشی پێشوازی لێ ده‌كرێ‌‌و كارناسانیش له‌و باوه‌ڕه‌دان كه گۆڕانكاری له عه‌ره‌بستاندا كاریگه‌رییه‌كی ئه‌رێنی له‌سه‌ر بارودۆخی ژنان له رۆژهه‌ڵاتی ناڤیندا داده‌نێ. ئه‌گه‌رچی هێشتا كچانی عه‌ره‌ب به شێوه‌یه‌كی رێژه‌یی ته‌نیا له سێ له‌سه‌ر چواری ئه‌و پێداویستیانه‌ی خوێندن كه له قوتابخانه‌كاندا به نیسبه‌ت كوڕانه‌وه كه‌ڵكی لێوه‌رده‌گرن، لێی به‌هره‌مه‌ندن به‌ڵام فێربوونی عیلم‌و زانست له‌و نێوه‌دا به باشترین شێوه گه‌شه‌ی كردووه.
هه‌نووكه نزیك به‌نیوه‌ی خوێندكارانی سه‌عوودی كچان پێكی ده‌هێنن‌و له كویت‌و قه‌ته‌ر ئه‌م رێژه‌یه زیاتره.هه‌نووكه له ته‌واوی وڵاتانی عه‌ره‌ب جگه له عه‌ره‌بستان سه‌عوودی ژنان له هێندێ له هه‌ڵبژاردنه‌كاندا به‌شدارن‌و ته‌نانه‌ت له هێندێ له‌و وڵاتانه‌دا په‌رلمانتارانی ژن بۆ ئاماده‌بوونی هه‌رچی زیاتری هاوڕه‌گه‌زه‌كانیان له رۆژهه‌ڵاتی ناڤیندا هه‌وڵ ده‌ده‌ن. ئه‌وه له كاتێكدایه كه هێشتا ژماره‌یه‌كی زۆركه‌م له پله‌كانی وه‌زاره‌ت به ژنان دراوه‌‌و ته‌نیا ئه‌ماراتی یه‌كگرتووی عه‌ره‌بی ژنێكی له پۆستی وه‌زاره‌تی ئابووری‌‌و دارایی‌دا داناوه، ئاخۆ هه‌موو ئه‌م گۆڕانكارییانه به‌واتای گه‌شه‌سه‌ندنی دیموكراسی‌یه له رۆژهه‌ڵاتی ناڤیندا؟ به وته‌ی كارناسان، گۆشاری به‌رپرسانی رۆژئاوایی‌‌و رێكخراوی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان له‌سه‌ر به‌ڕێوه‌بردنی ئه‌م گۆڕانكارییانه كاریگه‌رییه‌كی به‌رچاوی بووه.
رێكخراوه ناوچه‌یی‌‌و نێونه‌ته‌وه‌ییه‌كان له هه‌وڵدان كه به‌رپرسانی رۆژئاوایی ناچار بكه‌ن كه له پێناو باشتربوونی بارودۆخی مافه‌كانی ژنان‌و له به‌رامبه‌ر ئه‌و گۆڕانكارییانه‌دا، كۆمه‌ڵێك پوه‌ن‌و دارشتنی یاساگه‌لێك كه له به‌رژه‌وه‌ندی به‌رپرسانی عه‌ره‌بدا بێت، دژكرده‌وه نیشان بده‌ن.له به‌ستێنه ئابوورییه‌كاندا بارودۆخ به شێوه‌یه‌كی دیكه ده‌چێته پێش‌و ژنانی بازرگان زۆرجار به پشتیوانی‌‌و پێدانی پوه‌ن له‌لایه‌ن بنه‌ماڵه‌كانیانه‌وه له كاروباره ئابوورییه‌كاندا به‌شدارن.
به‌ڵام كاریگه‌رییه‌كانی به‌شداری ژنان له ئابوورییه فه‌رمییه‌كان له15ساڵی رابردوودا له‌گه‌ڵ گه‌شه‌یه‌كی كه‌م به‌ره‌وڕوو بووه. به‌ڵام هۆكاری ئه‌م رۆڵه لاوازه، به روونی‌دا دیاره. له كونفرانسی دۆبه‌ی كه له مانگی دیسامبردا له‌ژێر ناوی رۆڵی "ژنانی عه‌ره‌ب له ئابووری"دا به‌رێوه‌چوو، نوێنه‌ری یه‌كێك له مه‌زنترین كۆمپانیا ئابوورییه‌كانی جیهان پێداگری له‌سه‌ر ئه‌وه ده‌كرده‌وه، كه ئاماده نه‌بوونی ژنان له‌گۆڕه‌پانه ئابوورییه‌كاندا ته‌نیا به‌هۆی بارودۆخی ئه‌خلاقییه‌وه نیه، ره‌نگه پیاوانی عه‌ره‌ب له به‌شداریی بازرگانی زیره‌ك بترسێن!
نویسنده: مریم جعفری وه‌رگێڕان: جه‌لال كیشوه‌ردووست
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر