بزووتنهوهیهكی سازماندراوه بۆ دابین كردنی مافی ژنانو ههروهها
ئایدۆلۆژییهكه بۆ گۆڕانكاری له
ههموو ئهو بۆچوونانهی كه لهژێر چهتری بهربڵاوی ئهم ئایدۆلۆژییه كۆبوونهتهوه لهو باوهڕهدان كه ژنان به هۆی جینسی خۆیان لهگهڵ نادادپهروهری بهرهوڕوو دهبن، هاوبیرن بهڵام بۆ هۆ و هۆكارهكانی چهوسانهوهی ژنان راڤهگهلێكی جۆراوجۆر پێشنیار دهكهن. لهم رووهوه زۆر رێگای جیاواز بۆ لهنێو بردنی ئهم چهوسانهوهیه پێشنیار دهكهن.
ـ لیبراڵ فیمینیزم
بهرانبهر به بۆچوونهكانی دیكه، رابردوویهكی دوورودرێژی ههیه، نایهكسانی مافی كۆمهڵایهتیو ههڵه پهروهردهییهكان به سهرچاروهی چهوسانهوهی ژنان دهزاننو خهبات بۆ بهدهستهێنانی ئازادی تاكهكانی ژنان له چوارچێوهی كۆمهڵگای ئهمڕۆدا به ئارمانجی خۆیان دادهنێن.
ـ رادیكاڵ فیمینیزم
لهوباوهڕهدایه كه شێوهكانی چهوسانهوهو كهم دهسهڵاتی ژنان له مهزنخوازی پیاوانهوه سهرچاوه دهگرێو ئارمانجیشیان جێگیركردنی كۆمهڵگای ژن تهوهر له جیاتی كۆمهڵگای پیاوسالاری ئهمڕۆییه.
ـ ماركسیست فیمینیزم
هۆی ژێردهسته بوونی ژنان دهگهڕێننهوه بۆ شێوهی بهرههمهێنانی كاپیتالیستیو دابڕانی كار له كارگهكان، كه بووه هۆی دابهش كردنی كاری جینسی پێناسه دهكهنو گۆڕانكاری بنهڕهتی ئابووریش به تهنیا رێگا چاره بۆ لهنێو بردنی چهوسانهوهی ژنان له سیستمی ئابووری كاپیتالیستییه، كه بۆ مانهوهی خۆی پێویستی به چهوسانهوهی كرێكاران به تایبهتی ژنان ههیه بۆچوونی سوسیالیستهكان به پێچهوانهی بۆچوونی رادیكاڵهكان كه چهوسانهوهی ئابووری له پَشهوهی ستهمی جینسی دادهنێن لهو باوهڕهدایه كه خاوهندارێتی كهرهستهی بهرههمهێنانو شێوهی ژیانی كۆمهڵایهتی پێویستی به گۆڕانكاری بنهڕهتی ههیه.
سهرهڕای ئهم بۆچوونانه كۆمهڵێك گرووپی دیكهی فیمینیستی ههن به بیرۆكهی جیاوازو رێگاچارهی جۆراوجۆر به مهبهستی باشتركردنی دۆخی كۆمهڵایهتی ژنانو لابردنی چهوسانهوهو ههڵاواردن ههنگاو ههڵ دههێننهوه كه پێوهندی به خواستی مێژوویی، جوگرافیو ئایدۆلۆژیكیو كۆمهڵایهتیو كولتووری خۆیان لهژێر ناونیشانی دیكهی وهكوو پۆستمودێرن"ئێگزیستانیسیالیست"، ئاشتیخوازی مهسیحیو ئیسلامیو لایهنگرانی ژینگهو...هتد ناودهبرێن.له ههمان كاتیشدا لهنێوان ئهم بۆچوونه جۆراوجۆرانهدا سنوورێكی دیاریكراوی توندوتۆڵ نیه، بهڵام بوونی ئهم بۆچوونه جیاوازانه بۆ خۆی بهڵگهیهكی حاشا ههڵنهگره بۆ ئهوهی فیمینیستهكان لهگهڵ ههرجۆره بۆچوونێكی گشتیو جیهانگیردا بهربهرهكانێ بكهن.
گهڕان بهدوای زانیاریدا خۆبهخۆ، شێوهیهك له بۆچوونو كردهوهی سیاسیی دهزانن هێندێك له بیرمهندانی قوتابخانهی فهرانسهوی له بنهڕهتدا كهڵك لهوشهی فیمینیزم وهرناگرنو بهو هۆیهوه كه خۆی ناوێكی دیكهیه وهلاوهیان ناوه.لهلایهكی دیكه فیمینیزم بهواتای تێڕوانیینی ژنانه به جیهانو گهیشتن به شوناسێكی نوێیه لهو شتانهی كه ههنو پێوهندی نێوان تیۆریو شێواز پێویستی به توێژینهوهیهكی روونه كه شێوازو راڤهی نوێیان پێكهێناوه كه سهرهكیی ترینیان كۆمهڵه گرووپی بهرزكردنهوهی زانیارین.
كۆمهڵگاو ئارمانجیشی به تهنیا هێنانه دی
یهكسانی كۆمهڵایهتی ژنان نیه، بهڵكوو بیر له بنهبڕكردنی ههر چهشنه ههڵاواردنو
چهوسانهوهی رهگهزیو چینایهتیو...هتد دهكاتهوه(لهم بارهوه بهرانبهر
بهو دامهزراوانهی كه تا ههنووكه بۆ ئهم وشهیه پێشنیاركراوه بهو جۆرهی
مهبهسته ئارمانجهكهی نهپێكاوه).ههموو ئهو بۆچوونانهی كه لهژێر چهتری بهربڵاوی ئهم ئایدۆلۆژییه كۆبوونهتهوه لهو باوهڕهدان كه ژنان به هۆی جینسی خۆیان لهگهڵ نادادپهروهری بهرهوڕوو دهبن، هاوبیرن بهڵام بۆ هۆ و هۆكارهكانی چهوسانهوهی ژنان راڤهگهلێكی جۆراوجۆر پێشنیار دهكهن. لهم رووهوه زۆر رێگای جیاواز بۆ لهنێو بردنی ئهم چهوسانهوهیه پێشنیار دهكهن.
ـ لیبراڵ فیمینیزم
بهرانبهر به بۆچوونهكانی دیكه، رابردوویهكی دوورودرێژی ههیه، نایهكسانی مافی كۆمهڵایهتیو ههڵه پهروهردهییهكان به سهرچاروهی چهوسانهوهی ژنان دهزاننو خهبات بۆ بهدهستهێنانی ئازادی تاكهكانی ژنان له چوارچێوهی كۆمهڵگای ئهمڕۆدا به ئارمانجی خۆیان دادهنێن.
ـ رادیكاڵ فیمینیزم
لهوباوهڕهدایه كه شێوهكانی چهوسانهوهو كهم دهسهڵاتی ژنان له مهزنخوازی پیاوانهوه سهرچاوه دهگرێو ئارمانجیشیان جێگیركردنی كۆمهڵگای ژن تهوهر له جیاتی كۆمهڵگای پیاوسالاری ئهمڕۆییه.
ـ ماركسیست فیمینیزم
هۆی ژێردهسته بوونی ژنان دهگهڕێننهوه بۆ شێوهی بهرههمهێنانی كاپیتالیستیو دابڕانی كار له كارگهكان، كه بووه هۆی دابهش كردنی كاری جینسی پێناسه دهكهنو گۆڕانكاری بنهڕهتی ئابووریش به تهنیا رێگا چاره بۆ لهنێو بردنی چهوسانهوهی ژنان له سیستمی ئابووری كاپیتالیستییه، كه بۆ مانهوهی خۆی پێویستی به چهوسانهوهی كرێكاران به تایبهتی ژنان ههیه بۆچوونی سوسیالیستهكان به پێچهوانهی بۆچوونی رادیكاڵهكان كه چهوسانهوهی ئابووری له پَشهوهی ستهمی جینسی دادهنێن لهو باوهڕهدایه كه خاوهندارێتی كهرهستهی بهرههمهێنانو شێوهی ژیانی كۆمهڵایهتی پێویستی به گۆڕانكاری بنهڕهتی ههیه.
سهرهڕای ئهم بۆچوونانه كۆمهڵێك گرووپی دیكهی فیمینیستی ههن به بیرۆكهی جیاوازو رێگاچارهی جۆراوجۆر به مهبهستی باشتركردنی دۆخی كۆمهڵایهتی ژنانو لابردنی چهوسانهوهو ههڵاواردن ههنگاو ههڵ دههێننهوه كه پێوهندی به خواستی مێژوویی، جوگرافیو ئایدۆلۆژیكیو كۆمهڵایهتیو كولتووری خۆیان لهژێر ناونیشانی دیكهی وهكوو پۆستمودێرن"ئێگزیستانیسیالیست"، ئاشتیخوازی مهسیحیو ئیسلامیو لایهنگرانی ژینگهو...هتد ناودهبرێن.له ههمان كاتیشدا لهنێوان ئهم بۆچوونه جۆراوجۆرانهدا سنوورێكی دیاریكراوی توندوتۆڵ نیه، بهڵام بوونی ئهم بۆچوونه جیاوازانه بۆ خۆی بهڵگهیهكی حاشا ههڵنهگره بۆ ئهوهی فیمینیستهكان لهگهڵ ههرجۆره بۆچوونێكی گشتیو جیهانگیردا بهربهرهكانێ بكهن.
گهڕان بهدوای زانیاریدا خۆبهخۆ، شێوهیهك له بۆچوونو كردهوهی سیاسیی دهزانن هێندێك له بیرمهندانی قوتابخانهی فهرانسهوی له بنهڕهتدا كهڵك لهوشهی فیمینیزم وهرناگرنو بهو هۆیهوه كه خۆی ناوێكی دیكهیه وهلاوهیان ناوه.لهلایهكی دیكه فیمینیزم بهواتای تێڕوانیینی ژنانه به جیهانو گهیشتن به شوناسێكی نوێیه لهو شتانهی كه ههنو پێوهندی نێوان تیۆریو شێواز پێویستی به توێژینهوهیهكی روونه كه شێوازو راڤهی نوێیان پێكهێناوه كه سهرهكیی ترینیان كۆمهڵه گرووپی بهرزكردنهوهی زانیارین.
وهرگێڕان: جهلال كێشوهردوست
ژێدهر:
كتاب جامعه شناسی زنان(مهرانگیز كار)
ژێدهر:
كتاب جامعه شناسی زنان(مهرانگیز كار)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر